ارتفاع زدگی، که به آن کوه گرفتگی یا کوه زدگی نیز می گویند، مجموعه ای از علائم است که می تواند در اثر صعود سریع به ارتفاعات بالا ایجاد شود. این عارضه به دلیل کمبود اکسیژن در ارتفاعات رخ می دهد و می تواند علائم خفیف تا شدید را به همراه داشته باشد.
اگرچه کوه گرفتگی یک بیماری شایع و قابل درمان است، اما در صورت عدم درمان به موقع می تواند منجر به عوارض جدی تری مانند ادم مغزی و ریوی ناشی از ارتفاع (HACE) شود.
علائم ارتفاع زدگی
عناوین اصلی
- سردرد
- حالت تهوع و استفراغ
- خستگی و ضعف
- سرگیجه و عدم تعادل
- بی خوابی
- از دست دادن اشتها
- تنگی نفس
- تورم دست و پا
- سرفه خشک
بیشتر بخوانید: کوهنوردی فعالیتی است که نیازمند استفاده از عضلات پشتی و کمر است. این فعالیت شامل حرکات تکراری مانند خم شدن، دراز کشیدن و برداشتن لوازم است. این حرکات و فشارهای مکرر بر دیسک‌ها و ستون فقرات میتوانند تأثیراتی در کمر داشته باشند. اما سوال اینجاست که آیا کوهنوردی برای دیسک کمر ضرر دارد؟ روی لینک کلیک کنید و به صورت کامل با این موضوع آشنا شوید.
انواع ارتفاع زدگی
- بیماری ارتفاع حاد (AMS): شایع ترین نوع ارتفاع زدگی است و معمولا در ارتفاعات 2500 تا 3500 متری رخ می دهد.
- ادم مغزی ارتفاع (HACE): یک بیماری جدی است که می تواند منجر به گیجی، توهم، تشنج و کما شود.
- ادم ریوی ارتفاع (HAPE): یک بیماری جدی دیگر است که می تواند منجر به تنگی نفس، درد قفسه سینه و تجمع مایع در ریه ها شود.
عوامل افزایش خطر ابتلا به ارتفاع زدگی
- صعود سریع به ارتفاعات بالا
- سابقه ارتفاع زدگی
- کمبود آمادگی جسمانی
- کم آبی بدن
- مصرف الکل یا کافئین
- برخی بیماری های خاص مانند بیماری های قلبی و ریوی
بیشتر بخوانید: کوهنوردی فعالیتی است که به طور گسترده‌ای تاثیر مثبتی بر سلامتی افراد دارد. فعالیت در محیط طبیعی کوهستان ها و صعود به قله ها میتواند تاثیر بسیار مثبتی بر روحیه و روان شما داشته باشد. قرار گرفتن در معرض طبیعت و مناظر زیبا، آرامش و آرامش روحی را افزایش می‌دهد و استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. در بلاگ “فواید جالب کوهنوردی برای بدنسازان و بانوان” شما را با تاثیرات و فواید کوهنوردی بیشتر آشنا می کنیم.
پیشگیری از ارتفاع زدگی یا کوه گرفتگی
- صعود تدریجی: به تدریج به ارتفاعات بالاتر صعود کنید و به بدن خود زمان لازم برای تطبیق با کمبود اکسیژن را بدهید.
- هیدراته بمانید: به مقدار زیاد مایعات بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری کنید.
- غذاهای پر کربوهیدرات: غذاهای پر کربوهیدرات بخورید تا سطح انرژی خود را حفظ کنید.
- از الکل و کافئین خودداری کنید: از مصرف الکل و کافئین که می توانند کم آبی بدن را تشدید کنند، خودداری کنید.
- داروهای پیشگیرانه مصرف کنید: با مشورت پزشک، می توانید از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای پیشگیری از سردرد و تهوع استفاده کنید.
- بیمه مسافرتی: قبل از سفر به ارتفاعات بالا، از داشتن بیمه مسافرتی که شامل پوشش ارتفاع زدگی باشد، اطمینان حاصل کنید.
بیشتر بخوانید: انتخاب غذای مناسب برای کوهنوردی، نقشی کلیدی در تامین انرژی، حفظ شادابی و پیشگیری از افت قند خون و ضعف عضلانی در طول مسیر صعود ایفا می کند. غذاهای خشک و آماده یکی از بهترین گزینه ها برای تامین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز در کوهنوردی هستند. پیشنهاد میکنم “مفیدترین غذاهای کوهنوردی” را مطالعه کنید.
درمان ارتفاع زدگی
- کم کردن ارتفاع: اولین و مهم ترین قدم و بهترین درمان برای کوه گرفتگی، پایین آمدن است. هر چه سریع تر به ارتفاع پایین تر بروید، علائم شما سریع تر از بین می رود.
- استراحت: استراحت کافی داشته باشید و از فعالیت های شدید خودداری کنید.
- هیدراته بمانید: مایعات فراوان، به ویژه آب، بنوشید.
- داروها: با مشورت پزشک، می توانید از داروهایی مانند استامینوفن (تایلِنول) یا ایبوپروفن (ادویل) برای تسکین سردرد و تهوع، و دیزاپامید برای تهوع شدید استفاده کنید.
- از اکسیژن مکمل استفاده کنید: اگر در ارتفاعات بالا هستید و به اکسیژن مکمل دسترسی دارید، می توانید از آن برای کمک به کاهش علائم خود استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- اگر علائم ارتفاع زدگی شما شدید است یا پس از چند روز بهبود نیافته است.
- اگر دچار سردرد شدید، گیجی، توهم، تشنج یا کما شده اید.
- اگر دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه یا سرفه شدید شده اید.
- اگر زن باردار هستید یا بیماری زمینه ای دارید.
بیشتر بخوانید: خواب راحت در طبیعت، یکی از مهم ترین ارکان لذت بردن از یک سفر کمپینگ یا کوهنوردی است. کیسه خواب به عنوان یار همیشگی شب های ما در دل طبیعت، نقشی کلیدی در تحقق این امر دارد. انتخاب کیسه خواب مناسب، با توجه به تنوع مدل ها و برند ها، می تواند چالش برانگیز باشد. در بلاگ “راهنمای کامل خرید کیسه خواب“، با بررسی فاکتورهای کلیدی و نکات ضروری، شما را در مسیر انتخابی آگاهانه همراهی خواهیم کرد.
نکات مهم
- ارتفاع زدگی می تواند یک بیماری جدی باشد، بنابراین مهم است که قبل از سفر به ارتفاعات بالا، از خطرات آن آگاه باشید و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهید.
- در صورت مشاهده هر گونه علائم ارتفاع زدگی، فورا اقدامات لازم را انجام دهید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.
- به یاد داشته باشید که بهترین راه برای جلوگیری از ارتفاع زدگی، صعود تدریجی به ارتفاعات بالا و آبرسانی به بدن است.
- به بدن خود گوش دهید. اگر احساس بیماری می کنید، از صعود بیشتر خودداری کنید و به ارتفاع پایین تر برگردید.
با رعایت این نکات می توانید از کوه گرفتگی پیشگیری کنید و از صعود امن و لذت بخش به ارتفاعات بالا لذت ببرید.
بیشتر بخوانید: اگر یک کوهنورد تازه کار هستید و یا به تازگی تصمیم به کوهنوردی گرفته اید، قطعاً این سوال برای شما هم پیش آمده است که چه وسایل را باید با خود ببرم. در مقاله “چک لیست وسایل مورد نیاز کوهنوردی” از بلاگ های کوه مان قصد داریم تا لیستی از لوازم و تجهیزات واجب که باید هر کوهنوردی همراه داشته باشد را البته با توضیحات مختصر بررسی کنیم. البته این نکته را متذکر به یاد داشته باشید وسایلی که همراه خود دارید کاملاً وابسته به شرایط است.
