طناب های کوهنوردی از مهم‌ترین تجهیزات صخره نوردی و کوهنوردی محسوب می شوند. فرقی نمی کند که یک کوهنورد باتجربه باشید یا به تازگی شروع به کار کرده باشید، انتخاب طناب کوهنوردی مناسب می تواند تفاوت قابل توجهی در ایمنی و عملکرد شما ایجاد کند. از همین رو در این راهنما، انواع مختلف طناب‌های کوهنوردی بر اساس مکانیسم‌های ساخت و دسته بندی‌های فنی را در کنار کاربرد و ویژگی های هر کدام بررسی خواهیم کرد.
انواع طناب های کوهنوردی
عناوین اصلی
| نوع طناب | توضیحات و کاربردها | قطر (میلیمتر) | طول (متر) |
|---|---|---|---|
| طناب دینامیک | این نوع طناب‌ها خاصیت کشسانی دارند و در هنگام سقوط ضربه را جذب می‌کنند. مناسب برای سنگ‌نوردی، کوهنوردی و صعودهای آزاد است. در صعودهای طولانی و پرچالش استفاده میشود. | 9 تا 11 | 50 تا 80 |
| طناب استاتیک | این طناب‌ها خاصیت کشسانی بسیار کمی دارند و در مواردی که نیازی به جذب شوک نیست (مانند فرود، حمل بار یا عبور از یخچال) استفاده می‌شوند. مناسب برای غارنوردی و نجات. | 9 تا 11 | 50 تا 200 |
| نیم‌طناب (Half Rope) | دو طناب نازک که به‌صورت جفت استفاده می‌شوند. برای صعودهای چند طولی، سنگ‌نوردی و کوهنوردی در مکان‌های پیچیده که خطر آسیب به طناب وجود دارد، مناسب است. | 8 تا 9 | 50 تا 70 |
| طناب دو قلو (Twin Rope) | دو طناب بسیار نازک که با هم استفاده می‌شوند و از طریق هر دو طناب عبور می‌کنند. برای صعودهای یخ‌نوردی و کوهنوردی در ارتفاعات بالا کاربرد دارد. | 7 تا 8 | 50 تا 70 |
| طناب کمکی (Accessory Cord) | طناب‌های نازک‌تر برای گره‌زدن، نجات، پرچم گذاری یا برای کارهای خاص مانند حمل ابزار یا ساختن طنابچه و کارابین استفاده می‌شوند. | 4 تا 7 | متنوع |
| طناب طنابچه (Prusik Cord) | طناب نازک که برای ساخت گره‌های اصطکاکی مانند گره پروسیک و برای نجات یا صعودهای خاص استفاده میشود. در سیستم‌های حمایتی و نجات مورد استفاده قرار می‌گیرد. | 5 تا 7 | 1 تا 3 |
| طناب یو‌اچ‌ام‌دبلیو‌پی‌ای (UHMWPE) | طناب‌هایی بسیار سبک و قوی که در مواقعی که به قدرت بالا و وزن کم نیاز است (مانند عبور از شکاف‌های یخی یا نجات) استفاده می‌شوند. | 2 تا 6 | متنوع |
طناب‌های کوهنوردی را می‌توان به طور کلی بر اساس انعطاف‌پذیری و نحوه واکنش آن‌ها به نیرو به دو دسته طناب‌های دینامیک و استاتیک طبقه‌بندی کرد. هر کدام از این نوع طناب‌ها برای هدف مشخصی استفاده می‌شوند و دانستن نحوه کاربرد آن‌ها ضروری است:
طناب‌های دینامیک (طناب‌های پویا)
طناب‌های دینامیک به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام قرار گرفتن در معرض بار، به ویژه در صورت سقوط، کشیده شوند. این کشش می‌تواند انرژی سقوط را جذب کرده و نیروی وارد بر کوهنورد را کاهش دهد. در این شرایط طناب‌های دینامیک از کوهنورد محافظت می‌کنند و از همین رو انتخاب اصلی برای انواع کوهنوردی‌هایی هستند که خطر سقوط را در پی دارد. طناب‌های دینامیک یا پویا می‌توانند در صعود ورزشی، سنگ نوردی و آلپ نوردی مورد استفاده قرار گیرند و با جذب نیرو، از کوهنوردان در برابر ضربه سقوط، محافظت می‌کنند.
طناب‌های استاتیک
طناب‌های استاتیک بر خلاف طناب‌های داینامیک، برای کشش طراحی نشده اند. این طناب‌ها در هنگام کشیده شدن، محکم می‌مانند و برای شرایطی که احتمال سقوط وجود دارد مناسب نیستند. در عوض، طناب‌های استاتیک برای فعالیت‌هایی کاربرد دارند که حرکت طناب و فرود کنترل شده، اهمیت دارد. طناب‌های استاتیک در هنگام فرود پایداری ایجاد می‌کنند و برای راپلینگ، عملیات نجات، غارنوردی و صعود در خطوط ثابت کاربرد دارند.
بیشتر بخوانید: بسیاری از افراد معتقدند که گره طناب باعث میشود تا طناب هنگ نخورد و قابل استفاده باشد ولی در واقع، گره طناب بسیار بیشتر از این است. این گره ها برای حفظ امنیت در کوهنوردی بسیار حیاتی هستند. در واقع، گره طناب سبب میشود طناب به بهترین شکل ممکن محکم شود و از گرفتگی پایینی و سقوط با صدمات جدی جلوگیری شود. برای آشنایی با نحوه استفاده از این طناب ها، بلاگ “آموزش گره کوهنوردی کاربردی” را مطالعه کنید.
انواع طناب از نظر مکانیزم ساخت+ ویژگی‌های هر کدام
انواع طناب‌های کوهنوردی از نظر مکانیزم ساخت آن‌ها که بر دوام و وزن آن‌ها تاثیر می‌گذارد، نیز دسته‌بندی می‌شوند. انواع اصلی طناب‌ها در این طبقه بندی، شامل تک طناب، نیم طناب و طناب دوقلو می باشد.
تک طناب Single Ropes
این نوع طناب‌ها از رایج‌ترین طناب‌های مورد استفاده در صعودهای ورزشی هستند و می‌توان از آن‌ها به تنهایی و بدون نیاز به جفت شدن با طناب‌های دیگر استفاده کرد. تک طناب‌ها برای تحمل فشار ناشی از سقوط طراحی شده‌اند و به طور معمول قطری بین ۸.۵ تا ۱۱ میل دارند. طناب‌های ضخیم‌تر با اینکه وزن بیشتری دارند؛ اما بادوام‌تر هستند. تطبیق‌پذیری بالا و مدیریت آسان از ویژگی‌های اصلی این نوع طناب کوهنوردی است. تک طناب می‌تواند جهت صعودهای قرقره، صعودهای ورزشی و صعود در طبیعت مورد استفاده قرار گیرد.
طناب دوقلو یا زوج طناب Twin Ropes
زوج طناب‌ها به صورت جفت مورد استفاده قرار می‌گیرند و برخلاف نیم طناب ها، هر دو رشته در هر قسمت محافظ به هم متصل می‌شوند و در یک میانی انداخته می‌شوند. این نوع طناب‌ها از نیم طناب و تک طناب نازک‌تر هستند و وزن و کشش کم از ویژگی‌های اصلی آن‌ها محسوب میشود. این طناب‌ها عمدتا برای مسیرهای طولانی و چند زمینی، صعود کوهنوردی و یخ نوردی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نیم طناب half ropes
این طناب‌ها به صورت دو رشته‌ای استفاده می‌شوند و هر رشته داخل یک میانی جدا قرار داده میشود. این نوع طناب بیشتر برای مسیرهای غیر مستقیم کاربرد دارد و در دیوار نوردی، مسیرهای میکس و یخ نوردی استفاده میشود. این طناب‌ها می‌توانند با هم یا مستقل استفاده شوند و برای مسیرهایی با پیچ‌های زیگزاگ یا تیز نیز مناسب هستند.
انواع طناب از نظر فنی و کاربرد + ویژگی‌های هرکدام
از نظر فنی، طناب‌ها بر اساس قطر، وزن و خواص دینامیکی طبقه‌بندی می‌شوند زیرا این عوامل مستقیما بر کاربرد طناب تاثیر می‌گذارند.
بیشتر بخوانید: در بلاگ “راهنمای کامل خرید چادر کمپینگ” قصد داریم تا به صورت کاملا تخصصی راهنمایی را به شما ارائه کنیم تا بتوانید از طریق آن یک چادر مسافرتی برای برنامه های مسافرتی و کمپینگ خود تهیه کنید. بررسی می کنیم چه نکاتی در خرید یک چادر مسافرتی اهمیت دارد.
قطر طناب
طناب‌های کوهنوردی در قطرهای مختلفی تولید می‌شوند و قطر طناب بر دوام، وزن و قدرت کنترل آن تاثیر می‌گذارد. به طور معمولا قطر طناب‌های کوهنوردی از ۸ میلی متر تا ۱۱ میلی متر متغیر است:
- طناب‌های نازک (۸.۰-۹.۰) میلیمتر: این نوع طناب‌ها برای مسیرهای طولانی، چند سطحی یا کوهستانی مناسب هستند زیرا وزن بسیار کمتری دارند و حمل آن‌ها راحت‌تر است. با این حال این طناب‌ها نازک‌تر هستند و دوام کمتری دارند.
- طناب‌های متوسط (۹.۱-۹.۸) میلی متر: این طناب‌ها تعادل خوبی بین وزن و دوام ارائه می‌کنند و برای کوهنوردی ورزشی، صخره نوردی سنتی و صعود چند پله‌ای کاربرد دارند.
- طناب‌های ضخیم (۹.۹-۱۱.۰) میلی متر: این طناب‌ها معمولا سنگین اما بسیار بادوام هستند و بهترین گزینه برای کوهنوردی در سالن، صخره نوردی با طناب و استفاده در موقعیت‌هایی که سایش و سقوط زیاد است، محسوب می‌شوند.
وزن طناب
وزن طناب معمولا بر حسب گرم بر متر محاسبه میشود. طناب‌های سبک برای صعودهای طولانی مناسب‌تر هستند در حالی که طناب‌های سنگین، بادوام‌تر و قابل اعتماد ترند. طناب‌های کوهنوردی را می‌توان بر اساس وزن به سه دسته سبک وزن، میان وزن و سنگین وزن تقسیم کرد. طناب‌هایی با وزن ۵۰ تا ۶۰ گرم در متر معمولا برای مسیرهای طولانی و کوهستانی استفاده می‌شوند. طناب‌هایی با وزن ۶۰ تا ۷۰ گرم، همه کاره و مناسب کوهنوردی همه جانبه هستند در حالی که طناب‌های سنگین برای سقوط‌های مکرر، صخره نوردی با طناب و موقعیت‌های سخت کاربرد دارند.
مقایسه انواع طناب‌ها
طناب‌های مختلف را می‌توان از نظر وزن، دوام، کشش و انعاف‌پذیری با هم مقایسه کرد. طناب‌های استاتیک و تک طناب‌ها معمولا وزن متوسط و دام بالایی دارند در حالی که خاصیت کشش بسیار پایینی نشان می‌دهند. نیم طناب‌ها معمولا سبک هستند و انعطاف‌پذیری بالایی دارند با این حال کشسانی و دوام کمی دارند. طناب‌های دوقلو یا جفت طناب‌ها بسیار سبک هستند ولی انعطاف‌پذیری و کشش محدودی دارند. هر کدام از انواع طناب کوهنوردی ذکر شده، بسته به نوع کارایی خود دارای مزایای و معایب منحصر به فردی می‌باشد.
بیشتر بخوانید: هم هوایی فرآیندی است که بدن انسان برای سازگاری با کاهش فشار هوا و اکسیژن در ارتفاعات بالا انجام می دهد. کوهنوردی یکی از پرطرفدارترین ورزش ها و فعالیت های طبیعت گردی است که به دلیل قرار گرفتن در طبیعت بکر و تجربه ی مناظر زیبا، طرفداران بسیاری دارد؛ اما این ورزش زیبا و هیجان انگیز با چالش هایی همچون هم هوایی، تنگی نفس و مشکلات فیزیکی همراه است که کوه نوردان باید به آن ها توجه کنند. برای آشنایی کامل با این مشکل بلاگ “هم هوایی در کوهنوردی چیست؟” را مطالعه کنید.
نکات ایمنی انواع طناب کوهنوردی
نگهداری و جابجایی صحیح انواع طناب کوهنوردی برای ایمنی اهمیت بسیار بالایی دارد بنابراین در ادامه نکات ایمنی ضروری را مرور می‌کنیم:
- بازرسی منظم: مهم است که همیشه قبل و بعد از صعود، قسمت‌های مختلف را برای فرسودگی، بریدگی و سایش بررسی کنید. اگر طناب، علائم آسیب دیدگی دارد باید استفاده از آن را متوقف کنید.
- طول عمر طناب: طناب‌های کوهنوردی طول عمری بین ۵ تا ۷ سال دارند. همچنین بهتر است طناب‌ها پس از سقوط قابل توجه یا فرسودگی در اثر استفاده مکرر، تعویض شوند.
- نگهداری صحیح: طناب‌ها باید به دور از نور مستقیم خورشید، مواد شیمیایی و لبه‌های تیز نگهداری شوند. به علاوه برای حفظ یکپارچگی، مهم است که طناب را در جای خشک و خنک نگهدارید.
- کیسه طناب: توصیه میشود برای جلوگیری از آسیب و آلوده شدن طناب، همیشه از کیسه طناب استفاده کنید.
- توجه به لبه‌های تیز: بهتر است که در طول صعود مراقب لبه‌های تیز سنگ‌ها که می‌توانند باعث آسیب و بریدگی طناب شوند، باشید.
شناخت انواع طناب‌های کوهنوردی و کاربرد آن‌ها در صعود ایمن، اهمیت بالایی دارد. طناب مناسب می‌تواند امنیت و عملکرد مورد نیاز برای مقابله با چالش‌های پیش رو شما را تضمین کند. بنابراین مهم است که عواملی مانند قطر، خواص دینامیکی، وزن و الزامات فنی خاص صعود را در انتخاب طناب مناسب در نظر بگیرید. شما برای خرید عمده لوازم کمپینگ و کوهنوردی و همچنین خرید اقساطی لوازم کمپینگ میتوانید از سایت کوه مان بازدید کنید.
بیشتر بخوانید: سوزن قطب نما که خود نیز مغناطیسی است، تحت تأثیر این میدان قرار گرفته و همواره به سمت قطب شمال مغناطیسی زمین جهت گیری می کند. این سوزن معمولاً درون یک محفظه پر از مایع قرار دارد که حرکت آن را نرم تر و دقیق تر می کند. در مقاله جامع “انواع و نحوه کار قطب نما“، قصد داریم به بررسی انواع مختلف قطب نما، نحوه کارکرد آن ها و روش های جهت یابی با استفاده از قطب نما بپردازیم. با ما همراه باشید تا به دنیای هیجان انگیز جهت یابی قدم بگذاریم.
